De AMA: Piet Bots vertelt
Als Maar Anders
Op 7 december is het de Internationale dag van de Burgerluchtvaart. Dat is een mooi excuus om de aandacht te vestigen op de AMA, een luchtvaartbedrijf opgericht door missionarissen. Piet Bots ofm, voormalig missionaris in Papoea en voormalig directeur van de AMA, vertelt ons hier alles over.
Piet Bots ofm in Papoea
Vliegen is leuk en staat stoer – als het goed gaat: je vliegt langs bergen van een 5000 meter hoog, of over vlaktes vol oerbos en grote rivieren. Het was echter in de jaren vijftig bittere noodzaak in Papoea (voormalig Nederlands Nieuw-Guinea).
In 1959 ging de Associated Mission Aviation van start, een luchtvaartmaatschappij. De franciscanen stonden aan de wieg; later gingen de bisdommen in Papoea meedoen. Met kleine vliegtuigen moest een gebied zo groot als Frankrijk bediend worden. Wegen waren er niet of nauwelijks. Een voettocht van een dag of tien kost met een Cessna een uur vliegen. Negen franciscanen zijn in de loop der jaren aan een opleiding begonnen. Al met al geen groot succes: slechts twee hebben er meerdere jaren gevlogen en ze zijn beiden omgekomen bij ongelukken. Lekenpiloten deden het veel beter: een theologie-opleiding is niet bepaald een goede basis voor een piloot.
“Een voettocht van een dag of tien kost met een Cessna een uur vliegen”
Eind jaren vijftig bestond een groot deel van de dagtaak van een missionaris in het binnenland uit het (laten) aanleggen van een vliegveld, een zogenaamde strip. En dan was daar het hoogtepunt: een eerste landing – met dikwijls daarna de mededeling dat de strip meteen weer gesloten werd omdat die niet voldeed aan minimale eisen. Naast de strip was ook een radioverbinding noodzakelijk voor contact met de vliegtuigen en het weerbericht. Zonder generator voor elektriciteit geen radioverbinding. En die loodzware generatoren moesten dus lopend naar de missiepost vervoerd worden.
Afhankelijk van de afstand kon een Cessna zo’n 350 kg meenemen: vier passagiers of zeven zakken rijst, of een paar verdoofde jonge koeien. Ook zieken of kinderen die naar een internaat aan de kust gingen voor verdere opleiding werden per vliegtuig vervoerd.
In de eerste 25 jaar is er 67.000 uur gevlogen, oftewel 335 keer rond de evenaar. Iedere zondagmiddag werd het vliegschema voor de komende weken bekend gemaakt, maar feitelijk liep het dikwijls anders (AMA = “Als Maar Anders”).
Ondertussen telt Papoea zo’n 300 strips. Verschillende maatschappijen zijn nu actief in Papoea – zowel van zending als van de missie; voorts steeds meer commerciële bedrijven. Het blijft gevaarlijk werk: regelmatig verongelukt er een toestel.
Piet Bots
Piloot Henk Vergouwen ofm start zijn vliegtuig.
Een cartoon van de AMA uit het boek “25 jaar missieluchtvaart in Irian Jaya – Indonesia”uit 1984.
