Twee van de grootste middeleeuwse theologen, de dominicaan Thomas van Aquino en franciscaan Bonaventure van Bagnoregio, stierven in hetzelfde jaar 1274, nu precies 750 jaar geleden. Ter gelegenheid van dit herdenkingsjaar is in de Vaticaanse Apostolische Bibliotheek een tentoonstelling ingericht, waarbij 52 geschriften van beide kerkleraren tentoongesteld zijn. Daaronder twee handschriften van Thomas van Aquino, die door zijn tijdgenoten al als vrijwel onleesbaar werden beschouwd en heden ten dage nog slechts door twee geleerden ontcijferd kunnen worden.

De tentoonstelling documenteert de verspreiding van de teksten van beide geleerde mystici vanaf hun oorsprong – de boekproductie aan middeleeuwse universiteiten – tot aan vertalingen van de werken door de eeuwen heen, zoals in het Grieks, Arabisch, Armeens, Chinees, Hebreeuws, Duits en Nederlands.

De geëxposeerde werken tonen tevens de grote en kleine theologische kwesties die in de middeleeuwen speelden, waaronder de bedelmonnikencontroverse tussen de dominicaanse en franciscaanse ordes. Maar ook Thomas’ interpretatie van en commentaar op Aristoteles en de teksten van Bonaventura’s mystieke theologie en zijn levensbeschrijving van Franciscus, de officiële biografie van de franciscaanse familie.

Ontmoet

Er is geen historisch bewijs dat beide geleerden elkaar bij leven ontmoet hebben. Thomas van Aquino stierf op 7 maart 1274 in het cisterciënzerklooster van Fossanova, onderweg naar het Tweede Concilie van Lyon. Bonaventura overleed op 15 juli 1274 tijdens het genoemde concilie, bij de voorbereiding waarvan hij nauw betrokken was. Thomas werd in 1323 heilig verklaard, Bonaventura in 1484.

Bij de opening van de tentoonstelling benadrukte paus Franciscus het belang van beide theologen ook voor de wereld van vandaag: zij tonen hoe intellectuele diepgang en geestelijk leven elkaar doordringen en voeden. Wetenschap en wijsheid horen bij elkaar. De tentoonstelling is tevens een belangrijk podium voor de internationale conferentie “De heiligheid van intelligentie” die van 5 tot 7 december in Rome zal plaatsvinden.

De tentoonstelling is gratis te bezoeken tot 14 december 2024 (voor zover er plaatsen vrij zijn; bezoek is onder begeleiding. Informatie: kerkorianhall@vatlib.it)