Als je naar Franciscus, de vredesapostel, kijkt dan zie je hem ‘sultan, sultan’ roepend door de linies heen trekken op weg om de sultan te bereiken en te bekeren. Ik zie ons nog niet zo gauw ‘Poetin, Poetin’ roepend door de Donbas richting Moskou trekken. Dat lijkt me voor de doorsnee franciscaanse mens niet weggelegd. Maar wat dan wel? Wat kunnen wij bijdragen aan vrede?

Ik denk aan dat wijze woord van Franciscus, dat je de zonde moet haten en de zondaar moet liefhebben. Letterlijk: “De Heer zegt: Heb je vijanden lief, doe wel aan wie je haten en bid voor wie je vervolgen of vals beschuldigen. Hij heeft zijn vijand lief, die zich door het onrecht dat die hem aandoet niet gekrent acht, maar omwille van de liefde van God brandende pijn voelt over de zonde van diens ziel. En hij moet hem met daden zijn liefde betuigen” (Wijsheidsspreuk 9).

Op het persoonlijk vlak is dat al moeilijk genoeg! Hoe moet dat dan als je te maken krijgt met niets ontziend geweld, bombardementen op ziekenhuizen, scholen, infrastructuur. Hoe om te gaan met al die andere oorlogshitsers?

De-escaleer

Ik versta Franciscus’ vermaning als: laat je niet uit het veld slaan. Blijf geworteld in de liefde. Haat de oorlog. Maar blijf de ander als mens in het oog houden. Vererger niet met jouw reactie de situatie. De-escaleer. Weiger zelf een vijand te worden. Weiger de ander te verduivelen. Laat je niet meeslepen door hetzes en het vijandsdenken. Doe niet mee! Laat je niet meeslepen door het kwaad van de ander.

“Met je mond”, zegt Franciscus, ‘verkondig je vrede; zorg dat die vrede nog in hogere mate leeft in je hart.”

In de mate dat we onder druk komen te staan door het grote geweld om ons heen, zullen we steeds meer het kleine geweld in onszelf moeten leren beteugelen om de vrede te verdiepen. Dan zullen we mensen van vrede zijn. Met Gods hulp. Inderdaad, daar beëindig je geen oorlogen mee. Maar wie daarvoor de genade krijgt, kan op pad gaan om zijn ‘vijand’ te ontmoeten.

Guy Dilweg ofm

Voor informatie over de Vredesweek 2024, zie: PAX Vredesweek (paxvoorvrede.nl).

Dit artikel verscheen eerder in het magazine Minderbroeders Franciscanen, 2024, editie 5