Een nederige broeder
Het leven van Paschalis Baylón
Op 17 mei viert de kerk de gedachtenis van de heilige broeder Paschalis Baylón ofm. Door zijn enthousiast combineren van een leven vol dienstbaarheid en werk met meditatie en contemplatie inspireert hij ook vandaag nog steeds.
Paschalis, eigenlijk Pascual, werd geboren op Pinksterdag in 1540 in Torrehermosa te Aragón in Spanje, als zoon van de arme boeren Martín Baylón en Isabel Yubera. Hij was een tijdgenoot van de grote Spaanse kerkfiguren van de 16de eeuw zoals Ignatius van Loyola, Franciscus Xavierius, Teresa van Avila, Johannes van het kruis en Peter van Alcantara. Anders dan bij deze grote figuren is zijn weg naar God een eenvoudige geweest.
Door de armoede van zijn ouders kreeg hij niet de mogelijkheid van een opleiding, maar moest hij vanaf zijn zevende levensjaar schapen hoeden. Dit werk hield ook in dat hij erg weinig vrije tijd had. Als ontsnapping uit de geestelijke armoede van zijn bestaan leerde hij zichzelf lezen en ontwikkelde hij een uitgesproken rijk gebedsleven.
Er ontstond in hem een verlangen in te treden en hij verkiest daarbij de franciscanen. Arm geboren, wil hij arm blijven. Eenmaal daadwerkelijk ingetreden in 1564 wordt hem aangeboden priester te worden. Hij heeft immers een scherp verstand en kan lezen. Dit aanbod zal hij weigeren. Het priesterschap was zijn roeping niet.
“Mediteer hier goed over: zoek God boven alles.” Paschalis Baylón
Paschalis was een harde werker en diende de gemeenschappen waar hij woonde als portier, kok, tuinier en bedelbroeder. Hij was erg sober en zal daarom als kok zo weinig mogelijk voedsel verspillen en de broeders eenvoudige, maar smakelijke, maaltijden voorzetten. Anderzijds stond hij als portier bekend om zijn gulheid voor de vele armen. Ook kwamen mensen hem graag om raad vragen. De orde vertrouwde hem en een verhaal vertelt dat hij naar Frankrijk gestuurd werd om een brief naar de minister-generaal, hoofd van de orde, te brengen die zich toen in Frankrijk ophield. Volgens hetzelfde verhaal zou hij daar slaags geraakt zijn met calvinistische predikanten omdat deze de reële aanwezigheid van Jezus in het Heilige sacrament ontkenden.
Dit argument raakt een hem dierbaar aspect van het rijke gebedsleven van de broeder. Hoewel hij tijd vond om te bidden tijdens zijn werk, waren het vooral de nachten waarin Paschalis God ontmoette. Hij spendeert uren in aanbidding en meditatie voor het Heilige Sacrament in de kloosterkerk. Daar voor het aanschijn van God vond de harde werker rust.
Wat Paschalis daar beleefde, kan geïllustreerd worden met een anekdote die verteld wordt over de beroemde heilige pastoor van Ars (1786-1859). Deze merkte dat een boer lange perioden in zijn kerk zat en daarbij schijnbaar niets deed. Toen hij de boer vroeg wat hij toch in de kerk zat te doen antwoordde die eenvoudig: “Ik kijk naar Hem en Hij kijkt naar mij.” Iets dergelijks beleefde ook Paschalis in beschouwing verzonken voor het Heilige Sacrament. Om deze reden wordt de heilige dan ook bijna altijd met een monstrans afgebeeld. Overigens was het gebedsleven van Paschalis niet alleen ingetogen want hij danste vaak tijdens het bidden.
Op Pinksterdag 17 mei 1592 overleed Paschalis in Villarreal. Paus Alexander VIII zal hem in 1690 heilig verklaren. Zijn grafkapel en het merendeel van zijn overblijfselen worden vernietigd in het geweld van de Spaanse Burgeroorlog in 1936. In 1992 wordt wat van zijn lichaam rest bijgezet in een prachtig nieuw graf.
Paschalis in de keuken. Door de gedachte aan de eucharistie raakt hij in extase. De kunstenaar beeldt Paschalis daarbij zwevend af, wat waarschijnlijk een verwarring is met Jozef van Cupertino.
Het graf van Paschalis
