Wat kunnen we wél doen in het licht van grenzen aan de maakbaarheid?

De grilligheid van ‘Broeder Klimaat’

“’Wil je wat schrijven in ons magazine voor de rubriek Actueel over laagwater?’ vraagt de redactie. Ja, dat wil ik best doen, tegelijk weet ik nu niet of er bij verschijnen van dit nummer, laagwater ís. De afgelopen vijf jaar kenden we in Nederland in de winter Rijnwaterstanden variërend tussen 6.70 en 14.64 meter Lobith.” Christel Holleman over grenzen aan de maakbaarheid.

Als iets ons laat zien dat we niets in te brengen hebben, is het wel het weer en klimaat

We denken als mensheid op alles invloed te kunnen (en moeten) hebben, dat alles maakbaar is. Als iets ons laat zien dat we niets in te brengen hebben, is het wel het weer en klimaat: Broeder Zon, Zuster Water, Broeder Wind, Broeder Vuur, Moeder Aarde. Wat kunnen we wél op onze vierkante meter? Hierop zijn in mijn optiek twee antwoorden.

Aanpassen

Het eerste antwoord is het aanpassen van ons land aan het veranderende klimaat (dat extremer en grilliger wordt). We kunnen ons land anders inrichten, voor tijden van hoog en laag water, zodat er zowel meer water kan worden afgevoerd als meer water kan worden vastgehouden. Dit vraagt ook van alle inwoners een bijdrage (bijvoorbeeld stoeptegel eruit, plantje erin, regenpijp afkoppelen). Kortom: meebewegen met het water.

Het tweede antwoord betreft het fundamenteel aanpassen van ons gedrag. We weten het: minder fossiele brandstoffen etc. En hoe moeilijk is dat toch. Want als ik het doe, doe jij het dan ook, lever jij ook je bijdrage en een even grote? Op kleine (op het niveau van huishoudens) en grote schaal (mondiaal) vinden hierover intensieve en heftige gesprekken plaats. Het is de vraag of het benaderen van deze kwestie op deze manier dienend is. Immers, iedere bijdrage is er een in de goede richting, los van wat een ander doet.

Paus Franciscus roept de wereld in zijn toespraken en encyclieken op, in navolging van Franciscus van Assisi, verantwoordelijkheid te nemen voor ons gezamenlijk huis, onze Moeder Aarde. Als we zo doorgaan raakt de wereld op, met gevoelstemperaturen van inmiddels meer dan vijftig graden in Brazilië en tegelijk overstromingen in West-Vlaanderen. Laten we iedere dag weer onze Schepper loven en danken en Hem dienen in grote nederigheid door op onze vierkante meter te doen wat in ons vermogen ligt.

Christel Holleman


Christel Holleman is sinds 1986 betrokken bij de franciscaanse familie en is werkzaam als Adviseur Watermanagement bij Rijkswaterstaat.

Dit artikel verscheen eerder in het magazine Minderbroeders Franciscanen, 2024, editie 1.

Gerelateerde nieuwsberichten