Meteen maar even een misverstand uit de weg ruimen. Het gaat hierbij niet om het dogma van de maagdelijkheid van Maria (Maria werd moeder van Jezus zonder daarvoor geslachtsgemeenschap met Jozef te hebben gehad). Ze werd zwanger van de heilige Geest.

De onbevlekte ontvangenis verwijst naar de conceptie van Maria. Op het moment dat haar moeder Anna van haar zwanger werd, kreeg de erfzonde (begonnen met Adam en Eva) geen greep op Maria. Maria was dus van meet af aan van alle smetten vrij, ook bij haar geboorte (8 september) en gedurende haar verdere leven. Dat Maria van alle zonden vrij was vanaf haar conceptie had natuurlijk alles te maken met het feit dat ze voorbestemd was om de moeder te worden van Jezus, Gods Zoon.

In de Bijbel wordt er nergens gesproken over de onbevlekte ontvangenis van Maria. Het is daarom dat je dit feest niet vindt bij de protestantse kerken, de oudkatholieke kerk en de oosters-orthodoxe kerken. Ook grote katholieke theologen hebben er onderling heel wat om gestreden en er moeite mee gehad (Bernardus van Clairvaux, Thomas van Aquino) tot en met de grote franciscaanse theoloog Bonaventura. Enkele eeuwen na hem was het juist een andere grote franciscaanse theoloog die zich er erg sterk voor heeft gemaakt: Johannes Duns Scotus.

Interessant is dat dit dogma eerder gedragen werd door het ‘gewone volk’ dan door grote theologen. Zo verscheen Maria in 1830 aan Catharina Labouré. Maria vroeg haar om een medaille te laten maken waar onder andere op zou staan: “O, Maria, zonder zonden ontvangen…” Vier jaar na het afkondigen van het dogma (1854) verscheen Maria in 1858 in Lourdes in Frankrijk aan een meisje, Bernadette Soubirous. Daarbij maakte ze zich aan het meisje bekend als: “Ik ben de Onbevlekte Ontvangenis.” Beide verschijningen zouden het volksgeloof in Maria zeer stimuleren.

Maria is patrones van de orde van de minderbroeders franciscanen.

Fer van der Reijken ofm