Eén delegatie onder de paraplu van de Duitse kapucijnenprovincie
Vlaamse en Nederlandse kapucijnen gaan samen verder
De kapucijnen in Vlaanderen en Nederland vormen voortaan één delegatie onder de paraplu van de Duitse kapucijnenprovincie. Afgelopen woensdag 29 maart 2023 vond in het Belevingscentrum Meersel-Dreef van de Vlaamse kapucijnen het officiële moment van vereniging plaats. Namens de Vlaams-Nederlandse provincie van de minderbroeders franciscanen was provinciaal Theo van Adrichem aanwezig als gast en spreker.
De nieuwe delegatieleiding: de broeders Kenny Brack, Christophorus Goedereis en Ad Vermeulen. (Foto’s: Kapuziner/Tobias Rauser)
“Je weet maar nooit welke verrassingen de Heilige Geest in petto heeft”
De oprichting van de nieuwe delegatie van kapucijnen in Vlaanderen en Nederland vond plaats op 29 maart 2023 tijdens een feestelijke bijeenkomst te Meersel-Dreef in Vlaanderen. Voorheen waren de kapucijnenbroeders van de Lage Landen onderverdeeld in een zelfstandige Vlaamse provincie en een tot de Duitse provincie behorende delegatie Nederland. De minister-generaal van de kapucijnen uit Rome, broeder Roberto Genuin, en de minister-provinciaal van Duitsland, broeder Helmut Rakowski uit München, woonden de feestelijkheden bij, naast talrijke vertegenwoordigers van religieuze instituten uit beide landen, waaronder de provinciaal van de franciscanen, Theo van Adrichem.
De nieuwe delegatie bestaat uit 65 kapucijnen uit Vlaanderen, Nederland en andere landen. Zij wonen in de kloosters van Antwerpen, Meersel-Dreef, Herentals en Tilburg, en enkele broeders wonen apart. Herentals en Tilburg zijn kloostergemeenschappen voor oudere broeders, Antwerpen en Meersel-Dreef zijn internationale gemeenschappen. Ook voor Nederland staat er reeds een dergelijke internationale gemeenschap in de startblokken. Hiervoor komt het voormalige kapucijnenklooster van Velp in Noord-Brabant in zicht.
Internationale samenwerking
Broeder Helmut Rakowski benoemde in Meersel-Dreef ook de pijn die het afscheid van de nationale zelfstandigheid betekent. Met een blik op de Europese Unie of de Verenigde Naties wees hij er echter ook op dat de huidige uitdagingen alleen in een internationale samenwerking opgelost kunnen worden. Dat geldt ook voor de kapucijnen die zich daarbij op een aantal focuspunten willen concentreren.
De 58-jarige broeder Christophorus Goedereis werd benoemd tot delegaat van het nieuw samengestelde gebied. Hij is nu de aanspreekpartner voor de kapucijnen in de nieuwe delegatie en hij zal de orde vertegenwoordigen bij kerkelijke en burgerlijke zaken. De delegatie is deel van de Duitse provincie van de kapucijnen. Broeder Christophorus werd geboren in Nordhorn aan de Duits-Nederlandse grens en woont al een tijdje in Nederland. Tot juni 2022 was broeder Christophorus zelf provinciaal-minister van de Duitse kapucijnen. Sinds dat moment onderzocht hij of het realistisch en mogelijk was om in Nederland een internationale kapucijnengemeenschap op te richten.
Broeder Christophorus wordt bijgestaan door twee delegatieraadsleden: de broeders Kenny Brack, gardiaan in Meersel-Dreef, en Ad Vermeulen, gardiaan in Tilburg. De nieuwbenoemde delegatieleiding treedt in de voetsporen van de vorige Vlaamse provinciaal broeder Adri Geerts en de Nederlandse delegaat broeder Piet Hein van der Veer.
Grootste aantal broeders
Minister-generaal broeder Roberto Genuin verwees tijdens de bijeenkomst in het klooster van Meersel-Dreef naar de lange geschiedenis van de Vlaamse en Nederlandse kapucijnen. Die begon in 1585, toen vier broeders van de hervormingsbeweging binnen de Franciscaanse Orde naar Antwerpen kwamen. Zij stichtten aan de Paardenmarkt het eerste klooster van de kapucijnen in de Lage Landen, wat de oude geografische omsluiting van België en Nederland is. Na perioden van voorspoed en een ongelofelijke groei werden bijna alle kloosters op Belgisch en Nederlands grondgebied opgeheven tijdens de Franse Revolutie. Na het jaar 1830 vulden de leegstaande kloosters zich opnieuw met franciscaans leven zodat al snel de “Nederlands-Belgische Custodie van de Heilige Drie-eenheid” opgericht werd die al in 1858 een zelfstandige provincie werd. In 1882 werden België en Nederland opgesplitst in twee zelfstandige provincies.
Zowel de Belgische als de Nederlandse provincie telden heel lang het grootste aantal broeders van de orde. Maar vanaf de zeventiger jaren gingen de ledenaantallen op dramatische wijze naar beneden. De nieuw opgerichte delegatie draagt nu weer de oude geografische naam ‘Lage Landen’. De enkele kapucijnen die in het Franstalig deel van België wonen, vormden vroeger een eigen provincie maar horen sinds een twintigtal jaar tot de Franse kapucijnenprovincie.
Nieuw hoofdstuk
Sinds enige jaren zet de orde in Europa in op internationale gemeenschappen, ook tegen de achtergrond van de leeftijdsopbouw van de broeders in veel kloosters. De nieuwe delegaat, broeder Christophorus is er van overtuigd dat “dit de geschiedenis niet zal terugdraaien, maar dat het wel een nieuwe hoofdstuk is in de geschiedenis – en je weet maar nooit welke verrassingen de Heilige Geest in petto heeft”, aldus broeder Christophorus.
Broeder Helmut Rakowski, minister-provinciaal van de kapucijnen in Duitsland, benoemde in Meersel-Dreef ook de pijn die hoort bij het afscheid nemen van nationale zelfstandigheid.
