De protesten tegen halve maatregelen klinken steeds luider. En dat is hoognodig want de klimaatramp is kolossaal. Zorgelijk is echter dat veel van de protesten voortkomen uit het feit dat halve maatregelen nu al pijn doen. Veel mensen zijn bang om de enig afdoende oplossing onder ogen te zien: ieder mens of bedrijf moet stappen terugdoen. En hoe rijker of groter, hoe meer stappen.

Met de exponentiële groei van de afgelopen tweeënhalve eeuw zijn we op de grenzen gestuit van wat de aarde aankan. Het is idioot dat iemand miljarden betaalt om drie seconden buiten de dampkring te zijn, terwijl we de wereldbevolking niet kunnen voeden en de natuur onder onze ogen sterft. Dit kan de aarde niet aan. Punt.

Kleine dingen

We weten het wel en denken te doen wat we kunnen. Het venijn zit echter in kleine dingen. Zo is voor het maken van één spijkerbroek 7000 liter water nodig, voor een linnen broek ‘slechts’ 1700 liter. En elke graad die de kachel méér moet opwarmen kost zo’n 360 m³ gas (€ 1400,-) per jaar. Dus, doe ramen en deuren dicht en als het donker is de gordijnen. Plaats tochtstrips voor kieren en folie achter de radiatoren.

Maar de enige echte oplossing is dat we allemaal genoegen nemen met ‘genoeg’. Daarbij mag niemand onder de armoedegrens zakken en wie daar al onder zit moeten we er bovenuit trekken. Maar genoeg is genoeg. Dat wisten Franciscus en Clara al. Politici moeten dat onder ogen durven zien. Zeker voor rechtse politici is dat moeilijk, want het legt het ongelijk van hun ideaal (marktwerking) bloot. Toch mogen we hen niet als zondebok aanwijzen. ‘Wij’ hebben hen gekozen. Voor veel mensen is stappen terugdoen – zeker als het er veel zijn – geen aantrekkelijk vooruitzicht. De andere optie is doorgaan op dezelfde voet. Dat wordt een strijd tussen moeder aarde en ons. Reken maar dat zij die wint.

Hans-Peter Bartels ofm

Dit artikel verscheen eerder in magazine Minderbroeders Franciscanen, nr. 1, 2023.